Во кавга се гледа со кого си имаш работа

Во секоја врска – без разлика дали е романтична, пријателска или семејна – неизбежно доаѓа момент кога се судираат ставови, желби и очекувања. Тоа не е знак дека нешто не е во ред. Напротив, кавгите можат да бидат здрав дел од динамиката меѓу двајца луѓе кои се обидуваат да се поврзат, да се разберат и да изградат нешто вистинско. Проблемот не е во кавгата. Проблемот е во тоа како се караме.
Кога партнерите можат да се расправаат без да се омаловажуваат, кога може да се искаже гнев без омраза, и кога целта не е победа, туку разбирање – тогаш кавгата е алатка за градење, а не за рушење. Од друга страна, врските во кои “никогаш нема кавги” често живеат во таканаречен лажен мир. Тоа е она кога сè изгледа тивко на површина, но под неа врие нереализирана фрустрација, проголтани зборови, страв од конфронтација и тивка резигнација. Овој мир не значи хармонија – туку потиснување.

Луѓето што се сакаат, не се плашат да се конфронтираат.
Тие се доволно блиски за да си ја покажат болката, несогласувањето, дури и гневот – затоа што знаат дека има простор и љубов што ќе ги “издржи” тие емоции. И да – многу често токму во кавгата излегува вистинското лице на некој. Некој ќе покаже зрелост и емпатија дури и кога е лут, а некој друг – кога е вознемирен – ќе покаже манипулација, его, навреди, или дури и презир. Тоа се тие моменти што ја покажуваат суштината на карактерот. Затоа кавгите не се само „нормални“ – тие се и неопходни за да видиш со кого си. Не кога е сè убаво, туку кога е тешко. На крајот на денот, кавгите се само огледало, покажуваат како се сакаме, како комуницираме, и што правиме кога не се сложуваме.

Кавга со лик со емоционална зрелост (кавгата ја користи како алатка за поврзување и решавање проблеми)

 Го напаѓа проблемот, не личноста
– „Не ми беше во ред тоа што се случи“, а не „Ти си ужасен/а“.
– Се фокусира на однесување, не на карактер.

Има свест за своите емоции
– Знае кога е лут, тажен или повреден и може да го каже тоа без манипулација.
– Не вика за да доминира, туку да се објасни.

 Дава простор и на другиот да зборува
– Има пауза, не вика преку другиот.
– Слуша, дури и кога не се согласува.

 Го бара решението, не победата
– „Како можеме ова да го поправиме?“ е поважно од „Кој беше во право?“.

Прашува и објаснува

– „Како се чувствуваше кога го реков тоа?“
– „Реков што реков, но не ми беше намера да те повредам.“

Како изгледа оваа личност:
– Смирена, јасна во комуникацијата, стабилна и кога е лута.
– Не глуми совршенство – но има контрола над емоциите.

Како се кара:
– Ја искажува емоцијата без да повреди.
– Прашува: „Можеме ли да зборуваме за тоа?“ наместо да прави сцена.
– Признава кога греши. Очекува истото од другиот.
– Внимателно бира зборови, но не ги потиснува вистинските чувства.

Омилени реченици:
– „Кога се случи тоа, се почувствував…“
– „Сакам да те разберам, но ми треба искрен одговор.“
– „Не мора да се согласиме, но би сакала да најдеме начин да се разбереме.“

Зелено знаме:
– После кавга се чувствуваш поблиску до неа, не полошо.

Кавга со лик со деструктивен стил (кавгата му е начин на контрола, доминација или повредување)

Напаѓа личност, не проблем
– „Ти си луд/а“, „Секогаш го правиш истото“, „Никогаш нема да се смениш“.
– Користи генерализации и етикети.

Манипулира со вина или страв
– „Заради тебе сум ваков/а“, „Ако ме оставиш, ќе видиш ти“.
– Користи DARVO (негирање, обвинување на жртвата).

Вика, се дере, заминува без збор
– Наместо дијалог – шоу.
– Или го замолчува другиот со агресија, или прави „silent treatment“.

Сака да победи, по секоја цена
– Аргументите се натпревар, не комуникација.
– „Јас сум во право, а ти си будала.“

Вреѓа, потценува, исмејува
– Користи слабости од доверливи разговори како оружје во кавга.
– Намерно повредува.

Како изгледа овој тип:
– Харизматичен пред другите, но приватно неконтролиран.
– Често повишува тон, покажува со прст, има потреба да доминира.

Како се кара:
– Гласно, агресивно, со омаловажувања.
– Користи гаслајтинг: „Тоа не се случи“, „Си измислуваш“, „Ти си луда/луд“.
– Манипулира со вина и страв.
– Во кавга открива скриен презир, потценување, дури и садизам.

Омилени реченици:
– „Ти си проблемот во оваа врска.“
– „Секогаш ти правиш драма!“
– „Кој нормален би те трпел?“

Црвено знаме:
– После кавга те остава да се чувствуваш како да си ништо, дури и ако ти си бил/а повреден/а.

Што да не правиш во кавга со вакви луѓе:

• Не влегувај во „битка за победа“. Тоа ги храни.
• Не се објаснувај до бескрај – тој/таа не сака да те разбере, сака да победи.
• Не ги прифаќај навредите како вистина.
• Не „враќај со иста мера“ – тоа само ќе се претвори во војна без крај

Што да правиш:

• Постави граница веднаш
  – „Не прифаќам да зборуваме вака. Ако сакаш да се слушнеме, ќе мора да е со почит.“
  – Зборувај смирено и кратко, не објаснувај премногу.
• Земи простор ако станува насилно (емотивно или физички)
  – „Ќе си одам сега. Ќе зборуваме кога ќе се смириме.“
  – Не е кукавичлук – тоа е самозаштита.
• Биди свесен/на дека ова не е “нормална” кавга
  – Ова не е борба меѓу двајца луѓе што се сакаат. Ова е манипулација.

Сивата зона: Пасивно-агресивни (овие се бог да чува)

– Не викаат, но кажуваат саркастични, поткопувачки коментари.
– „Ништо не е, само ти секогаш си толку драматичен/на.“
– Караницата е скриена под “смиреност”, но се чувствува тензично и непријатно.

Како изгледа оваа личност:
– Секогаш „смирена“ на површина, но гледаш злоба во очите.
– Се претставува како жртва и „повредена страна“.

Како се кара:
– Наместо да каже што ја мачи, зборува преку сарказам, игнорирање или ледена тишина.
– „Нема проблем“, но однесувањето вика „има огромен проблем“.
– Поткопува довербата со пасивни коментари и „суптилни“ навреди.
– Често се повлекува и прави да се чувствуваш виновен/на, иако не си свесен/на за што.

Омилени реченици:
– „Океј… како сакаш.“ (со студен тон)
– „Мене ништо не ме чуди од тебе веќе.“
– „Јас сум едноставно глупа што очекував нешто друго.“

Црвено знаме:
– На крајот ти се извинуваш за нешто што не си ни направил/а.

Што да не правиш во кавга со вакви луѓе:

• Не играј „игра на тишина“ – нема крај и само те влечат долу.
• Не ги „влечи за јазик“ – ако не сакаат да зборуваат, ќе те казнуваат со тоа.
• Не ги анализирај скриените пораки – тоа е стапица.

Што да правиш:

• Именувај што се случува, без напад
  – „Забележувам дека ме избегнуваш/не ми зборуваш. Би сакал/а да знам што се случува.“
  – Биди директен/на, но смирен/а.
• Постави граница на пасивната агресија
  – „Ако има нешто што сакаш да кажеш, кажи го. Не ми одговара да се разбираме со сарказам.“
• Не се извинувај ако не знаеш за што си „виновен/на“
  – „Ако нешто сум згрешил/а, отворено кажи. Инаку, не можам да го решам.“
• Биди подготвен/на дека можеби нема да добиеш зрел одговор
  – И тоа е одговор. Ќе ти покажат дали вреди да останеш во таа комуникација.

На крајот постои едно златно правило: не можеш да водиш здрав дијалог со некој што не сака дијалог.
Твојата задача не е да го спасиш, поправиш или „разбудиш“ другиот, туку да се заштитиш себе си – со почит, граници и самосвест.